Eyvah Bahar Geldi! Saman Nezlesi Kabusunuz Olmasın!
Kardı kıştı derken alerji mevsimi kapımıza dayandı. Polenleri daha görmeye başlamasak da ılık bahar havasını hissetmesek de alerji mevsimi maalesef geldi.
ilkbahardaki ilk alerjen ağaç polenidir. Ağaç poleni Şubat sonu Mart başında başlar ve Haziran sonuna dek sürer. İlkbahar sonu yaz başında çimen polenleri başladığı zaman ağaç poleni ve çimen poleni birleştiği ay olan Mayıs ayında alerji şikayetleri zirve yapar. Sonbaharda da ot poleni sıkıntı yaratır. Maalesef tüm dünya genelinde polen seviyelerinin artması, ayrıca iklim değişikliğinden dolayı alerji hastalarımız da hızla artıyor.
Soğuk algınlığına benzer şikayetlere neden olan ve bazı alerjik bünyeli insanlar için bahar kabusu olan saman nezlesi belirtileri:
- Hapşırık
- Burun akıntısı
- Burunda kaşıntı
- Gözlerde yaşarma, kaşıntı, kızarıklık
- Boğazda gıcıklanma, tahriş hissi
- Gıcık tarzında kuru öksürük
- Ses kısıklığı
- Halsizlik
Alerji temelde bir enflamasyondur; yani bağışıklık sistemimizin aşırı tepkisi sonucu oluşur. Bu nedenle antienflamatuar beslenme tarzı alerjiyle savaşta en akılcıl silahımız olacaktır:
1. Soğan
Doğal antihistaminik ilaç gibi düşüneceğimiz kuersetini en güzel alacağımız kaynak soğandır. En fazla çiğ kırmızı soğanda daha sonra ise beyaz soğan ve yeşil soğanda bulunur. Pişirildiğinde maalesef kuersetin içeriği azalır (1).
Soğan ayrıca sağlıklı bağırsak bakterilerimizin besini prebiyotiklerce de zengindir. Sağlıklı mikrobiyata mükemmel çalışan bağışıklığı doğurur.
2. Arı poleni
Arı poleni aslında alerjiye yol açan nektar, çiçek poleni, bal, bazı enzimler ve balmumu karışımından oluşur. Kendisi alerjik olmasına rağmen yerel üreticinin polenini tükettiğimizde o bölgedeki endemik çiçeklerin tozlarına karşı direnç kazanmış oluyoruz. Bir nevi desensitizasyon. Alerji aşıları da aslında aynı mekanızma ile yapılıyor. Alerjik olduğumuz ürünü düşük dozlarla vererek vücudu alerjene karşı alıştırma olarak düşünebilirsiniz. Bu sadece yaşadığımız bölgede yetişen çiçeklere konmuş arının poleni için geçerli.
Bilimsel bakacak olursak antiinflamatuar, antimikrobiyal ve antifungal (mantar öldürücü) özellikleri olan polen; alerjiye yol açan mast hücrelerini bloke eder (2).
3. Zencefil
Bulantı, eklem ağrısı, soğuk algınlığı, alerjik saman nezlesi hastalarımda güvenle kullandığım zencefilin antioksidan, antienflamatuar etkisi son derece kuvvetlidir. 2016’da yapılan çalışmada zencefilin sitokin fırtınasına da yol açan proinflamatuar proteinleri azaltarak alerjik nezle yakınmalarını azalttığı kanıtlandı (3).
4. Zerdeçal
Zerdeçalin içindeki aktif bileşen olan kurkumin alerjik nezlede var olan burundaki şişliği ve tahrişi hızlıca azaltır (4).
Emilimi son derece zor bir molekül olduğu için emilimini artırsın diye karabiber ve zeytinyağı ile alınız.
5 Balık
Nature dergisindeki çalışmada insanların kan dolaşımında ne kadar fazla eikosapentaenoik (EPA) yağ asidi varsa, alerjik duyarlılık veya saman nezlesi riskinin o kadar az olduğu kanıtlandı. Balık yağının antiinflamatuar etkisi hava yollarının daralmasını azaltır. Bu nedenle haftada 2 gün mevsiminde hamsi, istavrit, sardalya gibi yüzey balıklarını tüketmemiz yeterli olur (5).
6. Narenciye
C vitamini histamini bloke ederek hem alerjik nezle yakınmalarını azaltır; hem de soğuk algınlığını daha hızlı atlatmamızı sağlar (6).
7. Domates
Mevsimindeki orta boy domates günlük C vitamini ihtiyacımızın %26’sını karşılar. Aynı zamanda içindeki antioksidan likopen alerjideki enflamasyonu baskılar (7). Bunun için iyice kızarmış, kahverengi domates tüketelim; hatta pişmiş domatesler veya konserve edilmiş domateslerin içindeki likopenler daha rahat emildiğini unutmayalım.
Kaynaklar
- PMID: 27187333
- PMID: 18361733
- PMID: 26403321
- PMID: 18398870
- https://www.nature.com/articles/1602213
- PMID: 23450181
- PMID: 23069270
